Mahmut Engin Karaca Yazıları
Türkiye ’de basılı reklamcılık ile ilgili ilk reklamlar gazetelerde başlamıştır bunlar satılık ev, arsa gibi ilanlardır. Ticari anlamda ilk tanıtımlar 1864 yılında Tercüman-ı Ahval Gazetesinde yayınlanmıştır. Bu yıllarda gazete ve dergilerinde sayıları artmaya başlamıştır. 1909 ’yılında şimdiki ajansların temeli olan İlan şirketi kurulmuştur. İlk radyo tanıtımı ise 1950 yılının ikinci yarısında yayınlanmıştır. İlk televizyon tanıtım fikirleri ise 1970 yılında ortaya çıkmaya başlamıştır.. Türkiye’de reklamcılık, ilk kurulan reklam ajanslarının bu konuda tecrübeli olan ve gelişmiş ülkelerde yer alan ajanslar ile işbirliği yapması sonucunda bir sektör haline gelmeye başlamıştır. Dünyada ticari modeller durmadan değişmektedir; son 15 yılda oldukça değişmiş ve tüm dünyada hedef kitleler için standart olarak üretilen bazı mal, ürün ve hizmetler, kampanyalar ile tüm tüketicilere veya bölgesel olarak sunulmaya başlamıştır. Ajanslarımız çok kısa zamanda büyük değişimlere uğramış bu sektörde dünya çapında ödüller kazanmaya başlamışlardır Reklamcılık Türkiye'de son yıllarda pazarın büyümesi için, gerek tanıtım faaliyetlerine ayrılan bütçelerle, gerekse reklam ajanslarının düzenlediği organizasyonlar açısından hızlı bir gelişme göstermiştir. Ajansların yapılanması da reel pazardaki büyümeye paralel olarak dünya standartlarına uygun hale gelmiştir Son yıllarda dış ticaretin artış göstermesi, büyük dünya markalarının Türkiye iç pazarına girmiş olması ve üretim yapmak için yatırım yapmaya başlamaları bu gelişmelerle ilişkilendirilebilir. Bu gelişmelerden sonra zorlu rekabet ortamında firmalar açısından tanıtım yapmak zorunlu hale gelmiştir, Pazar büyüdükçe mecralar ve medya daha bilinçli ve planlı kullanılmaya başlanmış hemen hemen bütün işletmeler buna ayrılan bütçeleri için kaynak yaratmaya başlamışlardır. Bugün Türkiye’de reklam, dünya standartlarında faaliyet gösteren birçok sektörden daha gelişmiş bir hale gelmiştir. Tüketicilerin tasarımlara bakış açısında da olumlu yönde gelişmeler olmuş; tanıtımlar tüketicilerde satın alma eğilimi yaratmaya başlamıştır. Renkli televizyon yayınlarının başlaması ve mecraların artması nedeniyle tüketici kitleler reklamcılığa güven duymaya başlanmıştır.
Devamı için tıklayınız ...
Firmaların tanınması açısından marka ve reklam kavramı birbirine bağlı çok önemli iki unsurdur, ürünlerimizi bu tip işler yapamadan tanıtamayacağımız gibi kampanyalarımızı da ürünlerin isimlerini kullanarak tüketici kitlelere yapabiliriz. Çünkü, firma ürün isimleri bir logo ya da bir simge olmaktan çok ürün, mal ve hizmetlerin hedef kitlelere sunulmasını, tanıtım kampanyaları ise markanın tüketicinin aklında kalmasını sağlamaktadır Markalaşmanın son yıllarda önem kazanması ve işletme bütçelerinde reklam için ayrılan kaynakların artmasıda bu konunun ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Ticaret sektöründeki zorlu rekabet ortamında firmalar mal ürün ve hizmetlerine bir isim, bir özellik ve diğer isimlerden farklı bir özellik kazandırmak ve satışlarını arttırmak için mutlaka marka kullanmaları artık kaçınılmazdır. Modern çağın ticaret kurallarına ve rekabet şartlarına uyum sağlayan firmalar mal ürün ve hizmet üretimi ve bunların pazarlanması alanında yaptıkları faaliyetler kadar ürün isim değerlerini ve pazardaki imajlarınıda iyileştirmek zorundalar. Dünyada büyük şirketlere bakıldığı zaman firma marka değerlerinin milyarlarca dolara ulaştıkları bir gerçektir, ve bu firmalara sahip ülkeler, dünya ekonomisini yönetmektedirler. Ancak, reklam kampanyaları için ayrılan mali kaynaklar, bu büyük isimlere kendi değerlerinin çok üstünde bir katma değer sağlamaktadır. Sonuç olarak işletmeler sektörlerinde ve faaliyet alanlarında kendilerine özgü marka yaratmalıdır, bu da reklam ve tanıtımlarla ile hedef kitlelere sunmalıdır. Aksi halde bu zorlu rekabet koşullarında varlıklarını sürdürebilmeleri imkansız hale gelecektir.
Devamı için tıklayınız ...
Etkili billboard reklam uzun süre hafızalardan çıkmayan ve tüketicilerin aklında kalabilendir. Bu yüzden tanıtımın grafikleri, sloganın rengi, biçimi ve bunlarının tüketiciye verilmek istenen reklam mesajı ile uyumu çok önemlidir. İyi bir Billboard tanıtımının özellikleri; • Billboard reklam ilgi çekici olmalıdır, • Verilen mesaj tüketiciler tarafından kolay anlaşılacak şekilde olmalıdır, • Çizgi renk ve slogonlar uyum içinde olmalıdır, • Resim ve iletilmek istenen mesaj tanıtımın ana fikrini en iyi şekilde ifade etmelidir, • Tüketiciye ürün hakkında bilgi vermelidir, • Hedef kitlelerde satın alma isteği yaratmalıdır, • Billboard reklamı harekete geçirici ifadeler içermelidir, • Hedef kitlenin sosyal ve ekonomik durumlarına göre düzenlenmeli, anlaşılabilir bir dil ve anlatım tarzına sahip olmalıdır.
Devamı için tıklayınız ...
tanıtım kampanyasında, bütün mecralar, hedef kitle iletişim araçlarından fayalanılacağı için bu iletişim araçları hakkında istatistikler mutlaka toplanmalı ve bu araçların etkinlik açısından çok iyi analizi yapılmalıdır bu tip kampanyaların hazırlık aşamasında dikkat edlmesi gereken önemli bir konuda, tanıtım kampanyası ile pazarlama ve satışla ilgili yürütülecek faaliyetlerin ve uygulamaların birbiriyle uyumlu ve birbirine paralel yürütülmesidir. Bu koordinasyonun sağlanması tanıtım etkinliğinin artmasında ve firmanın marka değerinin yükselmesinde faydalı olacaktır. Reklam kampanyalarının hazırlama aşamalarında rakip firmaların tanıtım kampanyaları da analiz edilmelidir. Piyasada rekabet koşullarını göz önüne alırsak rakip firmaların mal,ürün ve hizmet tanıtımında kullandıkları ortamlar ve uyguladıkları pazarlama teknikleri rakip firma çalışmalarını taklit etmeden mutlaka kullanılmalıdır.. . Reklam kampanyalarının hazırlık aşamasında önemli bir konu; ürünün pazarlanacağı ülkenin veya bölgenin ekonomik koşullarıdır Örneğin ekonomik kriz dönemlerinde çalışmalar çok hızlı uygulamaya geçirilmeli ve pazarlama ve satış süreci azami düzeyde hızlandırılmalıdır. Ülkelerin ekonomik durumları ve refah seviyeleri, hedef kitlenin satın alma eğilimlerini etkilemektedir. Ekonomik kriz dönemlerinde mal, ürün ve hizmetlere ait talepler azalmaktadır.Bu talep azalmalarının satış ve pazarlamayı olumsuz etkileyeceği unutulmamalıdır. Yapılacak reklam kampanyalarında Devlet tarafından alınan ekonomik önlem paketleri firmaların tanıtım etkinliğini etkilemektedir bu husus mutlaka değerlendirilmelidir. Reklam kampanyaları hazırlanırken, mevcut hukuk kuralları ve kanundaki reklamla ilgili kısıtlamalarda kampanya hazırlık aşamasında uygulamalara yön verecek bir diğer konudur.
Devamı için tıklayınız ...
Reklam mecraları aslında ulaşmak istediğiniz kitleyle ilişkili olarak düşünülmesi gereken bir olgu, sinema izleyen kitleye de gerçekten hem çok farklı sinema reklam temaları hem de diğer mecralarda kullanılmayan mataryeller kullanıldığına siz de şahit olmuşsunuzdur. Bir çok kere ünlü markaların bile, TV de dahi görmediğim sinema reklamıyla karşılaştım. Acaba sinemayı TV'den, gazeteden, dergiden, bilboard'dan ayıran neydi diye her böyle farklı ve ilgi çekici tanıtım gördüğümde düşünmekten kendimi alamadım. Belki bundandır; her sinemaya gittiğimde en az izleyeceğim film kadar yeni ve ilk kez karşılaşacağım çekimleri de merak ediyorum. Araştırmalar sinema reklamlarındaki farklılığın kaynağının mecradaki kitleden kaynaklandığını gösteriyor, çünkü sinema izleyicisi farklı bir kitle. Belki altı ay sonra televizyonda göreceği filmi sinemada izlemeyi tercih ediyor veya CD'de veya DVD'de bir filmi dublajlı izleyebilecekken sinemada alt yazılı izlemeyi tercih ediyor. İşin ilginci diğer alternatiflerden fazla bir para harcayarak bunu yapıyor. Farklı olan kitleye de farklı reklam yapılması normal değil mi?
Devamı için tıklayınız ...
E-Dergi nedir? İnternetin kullanım alanlarının yaygınlaşmasıyla hayatımıza giren, son yıllarda Türkiye’de de hızla gelişen e- dergi, dijital ortamda yayınlanan dergilere verilen genel ad olarak tanımlanabilir. Doğrudan pdf formatında yayınlanabileceği gibi flash formatında da yayınlanabilir. Günümüzde e- dergi, basılı yayınların internet ortamında 7/24 okunabilmesine imkân sağladığı gibi tek yayın şekli olarak da tercih edilebilmektedir. Bunların uygulamalarının üstünlükleri; 1- e-dergi maliyet yönünden basılı dergilere göre oldukça avantajlıdır. Hemen hemen her aşamada dergi projesinin baskı ve dağıtım maliyeti azalmaktadır. Örneğin bir dergide yer alacak fotoğrafların belli bir çözünürlüğe sahip olması gerekmektedir ki bu da baskı kalitesi ve masraf demektir oysa e-dergi için bu ölçütün daha düşük olması yeterlidir. Bir dergide yer alacak olan tanıtımlarda, baskı maliyeti çok etkilidir. Dergi ne kadar masraflı ise o dergide yer alan çalışmalara ödenecek maliyetlerde o kadar yüksek olacaktır. Dolayısıyla e- dergi reklamları maliyetleri de düşecektir. Bu da reklam alırken rekabet şansını artıran bir avantajdır. 2- Basılı yayınlarda tasarım metin ve görsellerinin yayınlanma şekilleri sayfa yapı ve ebatlarıyla sınırlıdır. Buna karşın elektronik ortamda yayınlanacak olan çalışmalarda ses, görüntü ve animasyon dosyaları eklenerek çok daha fazla hareket özgürlüğü sağlanabilir. Böylece e-dergi reklamcılığında süre kısıtlaması olmadan çok sayıda okura ulaşılarak etkinliği artırılır. 3- E- dergi içeriğinin ihtiyaç olan her yerden ve her zaman ulaşılabilirliliği vardır. Geriye dönük olarak istenilen sayılara ulaşım imkânı sağlar. Ayrıca basılı yayın dağıtımı yapılamayan yurtiçinden ve yurtdışından da ulaşıma imkân verir. 4- Dergi içeriğinin arama motorları tarafından incelenebilmesiyle, içerikteki bilgilere arama motorları aracılığıyla da çok sayıda okurun ulaşma imkânı vardır. 5- Basılı yayın alanında çok uzun zaman alan basım öncesi ve basım aşamaları, dijital ortamda çok kısa sürelerde yapılabilir. Aynı zamanda dijital ortamda oluşabilecek bir hatanın her aşamada telafisi mümkündür. 6- Basılı yayında kullanılan abonelik sistemi istenirse online abonelik sistemi olarak devam ettirilebilir.
Devamı için tıklayınız ...
• Reklam mal, ürün ve hizmetin tanıtılacağı tüketicilerin ya da hedef kitlesinin kolaylıkla anlayabileceği bir dille ifade edilmelidir. • Tüketicileri doğrudan etkileme özelliği olmalıdır. • Kısa, öz , anlaşılır ve hedef kitleye bilgi verir nitelikte olmalıdır. • Yasalara uygun, dürüst, genel ahlak kurallarına uygun olmalı ve tüketicilere yanıltıcı bilgi vermemelidir. • Planlaması ve yayınlanması aşamasında sosyal sorumluluk kurallarına uyulmalıdır. • Dürüst ve rekabet ile ilgili kurallara uygun olmalıdır. • Mesajı tüketicilerin reklamlara karşı güvenini sağlayacak nitelikte olmalıdır.
Devamı için tıklayınız ...
Çeşitli değerlendirmeler ve istatikler yapılarak tanıtım ortamları ve mecraları sınıflandırılmıştır. 1- Tanıtım mesajlarının içeriklerine göre değerlendirirsek, reklam türleri: • Ürün ve mal mesajlı olan • Verilen Hizmeti mesaj olarak veren • Fikir ve yaratıcılık konulu olan 2- Reklam ve tanıtım hizmetlerinde hedef kitleye göre ise; aşağıdaki çeşitleri sıralayabiliriz: • Tüketicilere yönelik olan • Üreticilere, işletmelere yönelik olan • Meslek gruplarına göre olan tanıtım 3-Kitle iletişim araclarının kullanımına göre reklam çeşitleri: • Televizyon tanıtımları • Gazete dergi gibi basılı mecralar • Radyo mecrası • İnternet mecraları • Video mecrası • Sinema tanıtımları • Postalama şeklindeki tanıtımlar • Açık hava reklamları
Devamı için tıklayınız ...
1- Açık hava reklamcılığı (outdoor adverting), ev dışı tanıtımları olarak tanımlanabilir. 2- Firmaların gözünde etkinliğinin giderek arttığı açık hava mecrası üç boyutlu kullanılabilen ve uzmanların yaratıcılıklarını daha özgür bırakabildikleri bir alandır. 3- Açık hava ortamları, bilinçli bir şekilde, doğru hedef kitlenizin olduğu bölgeler de kullanıldığında insanlarla etkin bir marka iletişimi sağlayabilmektedir. 4- Açık hava mecralarında dikkat edilmesi gerekli en önemli noktalardan biri iletilmek istenen mesajın doğru yerde, doğru font büyüklüğünde konumlanması ve görsel ile desteklenmesidir. 5- Açık hava mecralarının en büyük sıkıntısı net bir ölçümleme yapılamamasıdır fakat buna karşın algılama oranı oldukça yüksektir. 6- Açık hava mecraları tüketiciler tarafından diğer tanıtım türlerine göre daha fazla akılda tutulabilmektedir. Kadınların bu tasarımları daha fazla fark etmesine karşın erkekler daha çok etkilenebiliyorlar. Açık hava reklamcılık Türkiye de o kadar eski olmamasına karşın satın alma kararı üzerindeki etkisi çok çabuk fark edilmiştir. Açık hava mecraları denildiğinde akla ilk gelen ortamlar şunlardır; Firmaların hedef kitlelerine ulaşabilmeleri için kullandıkları, açık hava reklamcılığının en etkili mecralarından biridir. Bilboard tasarımları özellikle büyük kentlerde, şehrin araç ve yaya trafiğinin yoğun olduğu bölgelerde bulunurlar. Çoğu zaman 2 x 3,5 boyutlarında olup, 7 m2’lik bir yer kaplarlar. Genellikle 10 parça halinde basılarak, parçaların tek tek bir araya getirilmesi suretiyle oluşturulurlar. İyi bir billboard'un ortaya çıkabilmesi için tasarımcı, matbaa ve billboard'u yapıştıran insanların ortaklaşa çalışması şarttır. Billboardlar iki şekilde kullanılır; Işıklı billboard; Yaygın olarak kullanılan ve en iyi bilinen açık hava araçlarıdır. Luna billboard; Çift yüzlü olarak kullanılabilmesi, alanlara, yol kenarlarına, refüjlere yerleştirilebilme olanağı sağlamaktadır. Kent merkezinde en işlek noktalarda kullanılan çift yüzlü, ayaklı ve içten aydınlatmalı, tanıtım vitrinleridir. Boyutları ve göz seviyesinden yüksek bir noktada bulunması sebebiyle mesajını etkin bir dille hedef kitleye ulaştırabilmektedir. Megalightlar aylık ve yıllık kiralanabilinir. Silindir kule, içten aydınlatmalı, 3 boyutlu yapısı nedeniyle 3 cephede 3 görsel yüzeyi olan açık hava reklamcılığının mecrasıdır. İki katlı olabilir ki bu 6 görsel yüzeye sahip olması demektir. Kendi etrafında dönebilme özelliği ile kavşak ve dönüş noktalarında modern ve etkili bir alandır. Şehrin kalabalık caddelerindeki duraklarda bulunurlar. Araçların ve trafiğin durumuna göre yerleştirilirler. En eski açık hava tanıtım alanlarındandır. Aydınlatma sistemi sayesinde 24 saat şehir hayatında hizmet verirler. Son teknoloji ürünü LED panellerle oluşturulan Outdoortv, açık hava reklamcılığında yeni bir dönem başlatmıştır. Outdoortv araç ve yaya trafiğinin en yoğun olduğu bölgelerde, 20-40 m2 'lik boyutlarıyla, gece-gündüz parlak ve canlı renkleriyle firmaların hizmetindedir. Outdoortv'nin tercih edilmesinde en büyük etken network üzerinden anında erişim sağlanması ve o noktaya özel tanıtım yayınlayabilmesidir. Ayrıca banklar, bina duvarları, balonlar, otobüs ve araç kaplama ile yapılan tasarımlar da özellikle İstanbul'da kullanılan oldukça popüler alanlardır.
Devamı için tıklayınız ...
İşletmeler için tanıtımı yapılacak mal ürün ve himetlerle ilgili her reklam kampanyası bir mali kaynak gerektirmektedir ve günümüzde bu tip kampanyalar için tahsis edilen parasal kaynaklar büyük rakamlarla (milyon dolar vb.) ifade edilmektedir. Böyle yüksek tanıtım bütçelerinin kampanyalara tahsisisni sağlamak için ajansın işletmenin üst yönetimini ‘ikna’ etmesi ve yaratıcı kabiliyetlerini ortaya koyması gerekir. Bu ikna süreci, reklam kampanyası için gerekli mali bütçe oluşuncuya kadar işbirliği içinde devam etmelidir. Tanıtım Hedefleri, temel stratejiler izlenecek yol, uygulanacak stratejik programlar belirlendikten sonra, karar verilen tanıtım programını finansal olarak destekleyicek olan bütçenin yapımı aşamasına gelinir. Firmaların reklam kampanyası için kendi kaynaklarının analizini yaparak, bunun için belli bir bütçe ayırmaları gerekir. Fakat bu tip işler için ayrılan bütçe kampanya fonu ile aynı şey değildir. Bu anlamdaki bütçe, kampanyalar için ayrılan mali kaynağın ne için, hangi zaman dilimlerinde nerede, ne ölçüde nasıl ve kimler tarafından kullanılacağını belirten bir planlama metnidir. Fon ise, firma ve işletmelerin ajanslarla birlikte planladıkları reklam kampanyası için tahsis edecekleri parasal kaynak tutarının toplamıdır. Bütçenin belirlenmesi ve planlanmasıyla tanıtım kampanyaları için tahsis edilen paranın ne oranda ne zaman, nerede, nasıl harcanacağının tespiti ve planlanmasıyla belirtilen reklam kampanyasındaki hataların asgariye indirilmesi ve kaynakların boşa harcanmasının önlenmesi sağlanabilir.
Devamı için tıklayınız ...