Mahmut Engin Karaca Yazıları
Reklamla ilgili yazılarda, tanımlamalarda hep hedef kitle, hedef kitlenin belirlenmesi, doğru seçilmesi, hedef kitlenin ihtiyaçları ve buna benzer ifadeler kullanırız. Peki, kimdir bu hedef kitle? Kimlerden oluşmaktadır. Firma, ürün ve markayla nasıl bir ilişkisi vardır? Öncelikle ürün veya hizmetin müşterisi hedef kitlemidir? Evet, hedef kitleyi oluşturan gruplardan biri ürün veya hizmetin müşterileridir. Bunun dışında, firmanın üretim yapması için, ona hammadde sağlayan gruplar, kuruluşlar v.b. ayrıca, bu anlamda hizmet verenler de hedef kitle tanımının içerisinde yer almaktadır. Firma, serbest piyasa ekonomisinde kendini anlatırken veya tutundurma faaliyetlerini sürdürürken, rakiplerine de çeşitli mesajlar vermektedir. Rakip olsalar da, onlarla da rekabet anlamında bir ilişkisi bulunmaktadır. Öyleyse rakipler de hedef kitlenin içindedir. Firma, piyasada üretimini ve pazarlama faaliyetlerini sürdürürken, Pazar payını arttırma girişimlerinde, yatırımcıya ve kredi sağlayanlara da ihtiyaç duymaktadır. Onlarla ilişkiler kurmakta ve bunların olumlu olarak devamını istemektedir. Tutundurma faaliyetlerini sürdürürken, bunlara da mesajlar iletmekte ve onların güvenini almaya çalışmaktadır. Bunlar da hedef kitledir. Firma, pazarda büyümeye çalışırken; yerel yönetimler, fikir liderleri, kamu yönetimi, siyasal partiler, Sivil toplum kuruluşları, ulusal veya uluslar arası örgütlerle iyi geçinmek zorundadır. Bu büyümeyi olumlu ya da olumsuz şekilde etkileyebilecek yapılardır bunlar. Fikirleriyle, uygulamalarıyla veya yapılacak çalışmaları olumsuz etkileyebilecek faaliyetleriyle, firmanın ilerleyişini etkileyebilirler. Öyleyse firmalar, bunlara yönelik te bir strateji geliştirip onları yanında tutmalıdır. Öyleyse, firmanın hedef kitlesinin içindedir bunlarda. Medya, firmanın pazarlama alanındaki eli ayağı konumundadır. Medya yoluyla, hedef kitlesinin bütün yapılarına ulaşabilmektedir. Hem medyayla ilişkilerini iyi tutmalı hem de onlara yönelik te çeşitli çalışmalar yapmalıdır. Öyleyse medya da hedef kitlenin bir parçasıdır. Çalışan kesimler, çıkar sahipleri, işletme sahipleri ve ortaklar, bayiler, toplumsal çevre gibi yapıların hepsiyle iyi geçinmek, bütün bu yapıların, onun hakkında iyi şeyler düşünmelerini sağlamak durumundadır. Pazar payını büyütebilmesi, bu tip yapıların olumsuz çalışmalarına değil, olumlu katkılarına ihtiyaç duyacaktır. Öyleyse, bunlara hitaben de çalışmalar yapmak durumundadır. Bunlar da bu firmanın hedef kitlesinin arasına girmektedir. Hedef kitle; bir firmanın, çevresinde hitap ettiği tüm kamuoyudur. Alış verişte bulunduğu, ilişkide bulunduğu veya bulunmayıp herhangi bir şekilde onu etkileyebilecek olanlar, Pazar ilerleyişinin her hangi bir noktasında etki edenler hedef kitleyi oluşturmaktadır.
Devamı için tıklayınız ...
Dışarıdan bakınca, bir de reklam filmlerini görünce, herkes reklam yazabilirmiş gibi geliyor insana. Ne var ki? İşte, ürün ve hizmet adının geçtiği, birkaç cümleden oluşan karşılıklı diyalog, bir iki espri yeterliymiş gibi. Ya da yaratıcı bir fikir, uçuk kaçık, bir de insanları şaşırtan türden olursa tamamdır. Ama işin aslı öyle değil ne yazık ki. Reklamı yazmak demek, reklam metninin içinde geçen her cümlenin verebileceği, bütün mesajları bilmek gerekiyor. Her cümle titizlikle seçilmeli; bir kere klişe olmayacak, söylenmesi kolay olacak, basit ve her düzeyden insan, ne demek olduğunu bilecek, söylemesi insanların hoşuna gidecek. Cümlenin insanlara anlattığı veya hissettirdiği mesajlar, ürün ve hizmetle ilgili olacak v.b. bunları yapmakta ne var diyebilirsiniz. Fakat bunu yapabilmek için, psikoloji, sosyoloji v.b. diğer toplum bilimlerini bilmek ve onların yöntemlerini kullanabilmek gerekiyor. Bir cümle, birbirinden farklı insanlara, farklı mesajlar verebilir. Kiminin kültürel birikimi azdır, cümle ne söylerse dümdüz anlar. Kiminin kültürel birikimi normal seviyededir, cümle bir şey anlatmasa bile, birikiminden dolayı, bir iki farklı mesajını görebilir. Kiminin kültürel birikimi fazladır, reklamcının bile farkına varamadığı, bir sürü yan anlamını, birinden farklı mesajlarını alabilir. Bütün bunları hesaplamak gerekmektedir.
Devamı için tıklayınız ...
Türk hava yollarının reklam kampanyası olan "Türkler Uçuyor"'un film çekimleri için, atlama noktaları araştırıldı. İzmir, Eskişehir'de kullanılabilecek bir atlama noktasının belirlenmemesi sonucu Kayseri'de bulunan nokta seçildi. Burası aynı zamanda Dünya Basketbol Şampiyonasının yapılacağı yerdir. Reklam filminin çekimlerinde yedi milli paraşütçü rol alarak iki gün deneme atlayışları yaptılar.
Devamı için tıklayınız ...
Son zamanlarda mobil reklam alanınındaki büyümesine karşın övgüler alan Apple'dan sonra, diğer mobil reklam ağları ve teknoloji şirketleri reklam verenlerin ve sektör yatırımcıların dikkatini çekmek farklı yollara başvurmaya başladılar.
Temmuz ayı başında iAd için lansman ve tanıtım düzenleyen Apple yeni mobil reklam platformu için 17 partner firma ile ortak çalışacağını duyurmuştu, fakat bu reklam partnerlerinden henüz sadece 2 tanesi iAd reklam kampanyalarına başlangıç yaptılar. Wall Street Journal'da yayınlanan bir rapora göre, iptal edilen gecikmelerin pazarlama kanalları üzerinde gerginlik yarattığı ve mobil reklam kampanya sahiplerinin kampanyalarını iptal ettikleri belirtildi.
Devamı için tıklayınız ...
Son zamanlarda, firmaların büyük bir çoğunluğu, reklamlarının eğlenceli olmasını istemektedir. Bu aslında, günümüz koşullarında yaşayan tüketicilerin, yaşam mücadelesine bakıldığında, çok iyi bir tespit gibi görünmektedir. Günümüzde insanların yaşam mücadelesi, eskisine nazaran daha zor hale gelmiştir. Tüketiciler, hem ekonomik anlamda hem de sosyal anlamda sahip oldukları standartların sürebilmesini sağlamak için, sürekli düşünmektedir. Her şeye çözüm üretmeye çalışan beyinler yorulmaktadır. İnsanların dikkatleri, onlarca düşünce yüzünden sürekli dağınık olmaktadır. Bu yüzden son zamanlarda insanlar, ciddi mesele veya düşünülmesi gereken konular üzerinde durmaktansa, yorgun beyinlerini rahatlatmak için eğlenceli olan durumlara daha çok ilgi göstermektedir. Reklamların günümüzde eğlenceli olmaya doğru yol almasının nedeni de, insanların tespit edilen bu halleridir. Reklamların eğlenceli olması, insanların reklam izleme isteğini arttırmaktadır. Fakat gene de, burada dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Eğlenceli diyalogların, eğlenceli halleriyle ün yapan insanların veya olayların ürün veya hizmetin önüne geçmemesini sağlamak gerekiyor. Çünkü insanlar, ürün ve hizmeti kabullenme, satın alma, karar verme gibi durumları, ciddi konular olarak düşünmektedirler. Hem bu ciddi konuların, tüketicilerin zihninde yumuşatılması, hem de reklamın mesajlarını iletebilmesi için yapılan reklamlar, bazen, tüketicilerin eğlenceli diyaloglara, kullanılan oyuncuların kendisine yoğunlaşmakta, ürün ve hizmeti hatırlayamamaktadır. Tüketicilerin, “reklamın birinde, Okan Bayülgen, falanca hizmeti şöyle kullanabilirsiniz diyor ve şu hareketleri yapıyor” gibi ifadelerle reklamı anlatmaları, bunların bir örneğini göstermektedir. Tüketici burada, ne reklamdaki markayı, ne de hizmeti hatırlamaktadır. Tüketici kullanılan oyuncunun hareket ve mimiklerine, ifadelerine odaklanmıştır. İşte bu tip reklamlar, amacından sapmaktadır. Marka, ürün veya hizmeti gölgede bırakmaktadır. Aynı reklamı bir tüketicinin, …bankası reklamında Okan Bayülgen, şöyle demektedir deyip, oyuncunun, ürün veya hizmet için kullandığı sloganı söylemesi veya ürün, hizmetin faydalarından birini söylediğini söylemesi, eğlenceli reklamın asıl yapmak istediğidir. Bu tip eğlenceli reklamda, hangi öğelerin öne çıkabileceğini hesaplamak gerekmektedir. Bu aslında seçilen oyuncunun, marka, ürün ve hizmetle eşdeğer konuma sahip olması ve olmamasıyla ilgilidir. Bazı oyuncular, markalardan daha çok ünlüdür ve daha fazla sevilmektedir. Bu durumlarda, marka gölgede kalmaktadır. Eğlenceli reklamda, günümüzde en uyumlu reklam, Türk Telekom-Cem Yılmaz reklamlarıdır. Tabi bunu, cem yılmaz denince, tüketicilerin, Türk Telekom’u, Türk Telekom denince Cem Yılmaz’ı hatırlamalarından anlıyoruz.
Devamı için tıklayınız ...
Knorr markası, bu sene reklamlarıyla dikkat çekecek. Ramazan ayı süresince yaptığı açık hava reklam çalışmaları birbirinden ilginç tasarımlardan oluşuyor. Knorr markası Ramazan coşkusunu 45 ile taşıyacak.
Knorr markasının yaratıcı açık hava reklam tasarımları ilk önce İstanbul sokaklarına daha sonra da bütün ülkeye çorba keyfini yaşatacak. Markanın reklamları, bütün illerde ki tüketicilerine çorba vaktini hatırlatacak. Reklam tasarımlarında her ilin adına uygun olarak tasarlanan açık hava reklamları, İstanbul için “Mahyalı ve Sepetli Raket Uygulamaları” ile “Dumanı Tüten Çorba” mahyalı billboardlar ve “Doğadan Sofraya” gibi yaratıcı çalışmalar ilin sakinlerini şaşırtacak.
Devamı için tıklayınız ...
Reklam dünyasında, özellikle ajansların en sık yaşadıkları sorunlardan biri, firmaların, belirledikleri amaçları için, planlaması yapılacak kampanyalara, tasarımcı edasıyla müdahale etmeleridir. Bununla birlikte daha pek çok sorun yaşanmaktadır. Ajanslar bu noktada epey zor durumda kalmaktadır. Bir taraftan firmayı kaybetmemek, bir taraftan doğru bir kampanya düzenlemek arasında gidip gelmektedirler. Bu sorun, reklam ajansları tarafından, reklam verenlerle doğru diyaloglarla halledilebilirken, aslında işi isteyen firmalar tarafından halledilmesi, çok daha sağlıklı çalışmaların ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Firmalar, ajanslara iyi müşteri olmalıdırlar. Bu ortamın oluşmasına, ajansın herhangi bir sebepten dolayı kendilerinden korkmamasını sağlamaları ilk katkıyı sağlar. Firmalar, ajansın hata yapma olasılığını normal görmelidir. Bu tip hataların yapılmaması için gerekli çabaların oluşturulması, ajansı başka bir ajans bulmakla tehdit etmelerinden daha sağlıklıdır. Korkan insanların çok iyi fikirleri bulmaları zordur. Reklam verenler, ajanslarıyla sürekli çalışmalar yapmalı ve daha uzun zamanlar boyunca, birlikte çalışacaklarını ifade etmelidir. Sürekli çalışma düşüncesi ajansın başarısını arttıracaktır.
Devamı için tıklayınız ...
Günümüzde reklam mecralarının çoğalmasıyla birlikte, birbirinden farklı reklam metinleri de göze çarpmaya başlamıştır. Reklam metini yazmak, tek başına yazı ve başlıklardan oluşmamaktadır. Günümüzde her görüntü, işaret, ibare, ses, müzik kullanılma biçimine ve vurguladığı ifadeye göre bir reklam metinin yazılmış olması anlamına gelmektedir. Yani biri, sizden bir reklam tasarımı istediğinde, reklamını yapabileceğini düşündüğünüz çarpıcı bir görüntüyü bulmuş olmanız, reklam metini yazmış olmanızı da beraberinde getirmektedir. Yani, belirlenmiş mesajları verebilen her şey reklam metninin yazılmış olmasıdır. Ama biz burada, özellikle yazılı ifadelerden oluşan, etkili bir reklam metinin yazımından bahsedeceğiz. İlk önce, reklam başlığı çok önemli olmaktadır. Reklam başlığı, reklamın okunmasını veya okunmamasını sağlayan ifadedir. Dolayısıyla bir reklam metinin yazımında, başlığa çok dikkat etmek gerekmektedir. Örneğin, satılacak ürün veya hizmetin özellikleri düşünüldüğünde, tüketicilerin hangi özelliklerine, hangi ihtiyaçlarına cevap veriyorsa, başlıkta bu unsur kullanılmalıdır. Yani, bacak ağrısını tedavi mi ediyor. Başlıkta mutlaka, bacak ağrısı sözcüğünün geçmesi gerekmektedir. Burada hedef kitle de çok önemli olmaktadır. Eğer belirlenmiş hedef kitle, çocuk sahibi olan anne veya babalar ise, bunlardan hangisiyse, bu sözcüğün de reklam başlığında yer alması gerekmektedir.
Devamı için tıklayınız ...
Bilindiği gibi gerilla reklam, az kaynakla, en fazla beklentileri karşılamak üzere, geleneksel olmayan ortamlarda, beklenmedik yöntemlerle yapılan reklam uygulamalarıdır. Gerilla reklam teknikleri, günümüzde getirisi en fazla olan reklam mecralarından biri olmakta ve 1990'ların başında geliştirilmeye başlamıştır. Gerilla reklamcılık, vur-kaç, kitlesel şok, psikolojik etki yarat tekniklerini kullanmaktadır. Ani çıkış yaparak şaşırtmakta ve yok olmaktadır. Fakat etkisi uzun sürmektedir. Bu çeşit reklamın amacı çok önemlidir, amaç belirlendikten sonra, bu amaçla elde edilecek yararların ve hedef kitlenin çok iyi belirlenmesi gerekmektedir. Bunun için ne yapılacağının tespiti ise, tamamen hedef kitlenin özelliklerine göre düşünülmektedir. Hedef kitlenin özellikleri düşünülerek planlanan gerilla reklamda, araçların temini ve bunlar için gereken bütçenin çıkarılması konuları, onun son aşamaları olmaktadır. Bazı reklam araştırmacıları, gerilla reklam için, diğer tüm mecralardan çok daha az bir getirisi olmakta fakat elde edilen bu getiri, diğer reklam mecralarında elde edilen bütün getirilerden çok daha önemlidir demektedirler.
Devamı için tıklayınız ...
Araç giydirme, açık hava reklamcılık alanında kullanılan, günümüzde pek çok aracın üzerinde gördüğümüz reklam uygulamalarıdır. Bunlardan otobüs reklamları, birbirinden farklı türlerde uygulanmaktadır. Araç reklamları, folyo baskılarıyla oluşturularak, araçların belirlenen yerlerine monte edilmektedirler. Bu tip reklamın ilk uygulaması, Amerika’da denenmiş ve sonra da her tarafa yayılmıştır. Otobüs reklamları genellikle, belediye otobüsleri, özel işletmelerin tek ya da çift katlı otobüslerine uygulanmaktadır. Firmalar araç reklamlarını genellikle, ürün veya hizmet satışlarının arttırılması amacıyla kullanmamaktadır. Bu reklam mecrası daha çok, tüketicilerin marka, ürün veya hizmeti hatırlaması, bunların sürekli göz önünde olması amacıyla yapılmaktadır. Yani daha çok marka bilinirliğine hitap etmektedir. Bilindiği gibi otobüs reklamları, bazen karmakarışık, anlaşılmaz reklam yazıları ve resimlerinden oluşabilmektedir. Reklam verenler marka, ürün veya hizmetin hatırlanmasına daha çok önem verdiklerinden, reklam tasarımına çok fazla dikkat etmemektedirler. Hatta sadece görünüyor olması onlar için yeterli olabilmektedir. Ülkemizde bu tip uygulama 1994’te İstanbul’da başlatılmış ve daha sonra Ankara, İzmir de kullanılarak yayılmaya başlamıştır. Bu tip reklam, firmaların en çok kullandıkları yöntemlerden biridir. Bunun nedeni de maliyetinin düşük olması ve gezici halde olmalarıdır. İlk kullanılan otobüs reklam türü, reklam asılaları olmuştur. Alüminyum çerçevelere uygulanan reklamın, otobüslerin her iki yanına iliştirilmesiyle uygulanmıştır. Daha sonra, folyo baskıları, direkt otobüslere uygulanmış, son zamanlarda da one way vision tekniği ile reklam uygulanmaktadır. Otobüs reklamları, birbirinden farklı şekillerde yapılabilmektedir. Tam uygulama tasarlanan reklamın, otobüsün tüm alanlarına uygulananlarıdır. Otobüsün bütün cepheleri reklam tasarımıyla kaplanmaktadır. Arka bölümüne, ön tarafına konulabilmektedir. Buradaki alan seçimini belirleyen, reklamın hedef kitlesi olmaktadır. Eğer hedef kitle sürücüler ise, genellikle otobüslerin arka tarafına uygulanmaktadır. Eğer hedef kitle, potansiyel bütün yolcular ve yayalar ise, otobüslerin sağ veya sol yanlarına reklam uygulanmaktadır. Buna göre, reklam ajansının medya planlama birimi, çeşitli değişkenleri hesaplayarak, yolcular arasında ki hedef kitlenin görüş mesafesini hesaplamakta ve en uygun alanlara reklam uygulamaktadırlar. Otobüs kaplama türleri arasında, çift katlı tam kaplama, tek katlı tam kaplama, şerit reklam, Superback reklam olmaktadır. Tam kaplama yukarıda da sözü edildiği gibi, otobüsün camları hariç diğer alanların kaplanmasıdır. Şerit reklam uygulamasında ise, tekerlekler ile camlar arasında kalan, otobüsün enine yerleştirilen reklamlardır. Bunlar önde ve arkada yer almazlar. Sağ ve sol alanlar daha çok kullanılmaktadır. Superback reklam uygulaması ise otobüslerin arkasının tam olarak kaplanmasıyla uygulanmaktadır. Otobüslerin, reklam amacıyla kullanılan diğer alanları ise, içleri olmaktadır. Bunlar da otobüs tutamakları, kolonları olabilmektedir. Bütün bu reklam alanlarının seçilmesi, bilinçli bir medya planlama ile yapılmaktadır. Planlamacılar, çeşitli yaş grubunda olan tüketicilerin görebileceği ve reklamın etkin olabileceği alanlara göre belirlemektedirler.
Devamı için tıklayınız ...