Reklamın Tek Yönlü İletişimi Değişiyor

Pazarlamanın dinamikleri içinde üzerinde en çok konuşulan öğe olan reklam aynı zamanda da, pazarlama çalışmalarında sonuç açısından en çok şeyin de beklendiği öğedir. Hem tüketiciler hem de üreticiler açısından her zaman tartışılan reklam kavramı günümüz iletişim ve pazarlama anlayışı içinde, neredeyse hayatımızın her alanında yer alıyor ve tüketiciler olarak her an reklama maruz kalıyoruz. Reklamları birçok farklı açıdan tanımlamak mümkün çünkü reklam özellikle son yıllarda tek taraflı bir iletişimin dışında tüketicilerle markaların iletişim kurmasını sağlayan çift yönlü bir iletişim haline geldi. İletişim açısından baktığımızda, reklamı bir mal/hizmetin kitle iletişim araçları kullanılarak belirlenmiş bir hedef kitle üzerinde istenilen yönde davranış ve fikir oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen çalışmalar olduğunu söyleyebiliriz. Tüketiciler açısından bakıldığında reklam, kitle iletişim araçlarını kullanarak pazara sunulan mal/hizmetlere dair doğru bilgileri tüketicilere aktaran bir araç olarak tanımlanabilir. Ancak her iki durumda da reklam tüketici ve üretici arasındaki iletişimdir. Önceleri daha çok tek taraflı gerçekleşen, tüketicilerin fikirlerinin daha geri planda olduğu bir iletişim gerçekleşirken, günümüz reklam anlayışı içinde tüketiciler merkezi konuma yerleşti. Sosyal medya olarak nitelendirilen yeni medya türünün yaygın olarak kullanılmaya başlamasıyla birlikte, tüketicilerle iletişim kurmak, onların fikirlerini, görüşlerini almak, daha doğrusu onlar dinlemek gerekliliği arttı. Facebook ve Twitter gibi sosyal medyanın öncüleri her gün artan kullanıcı sayılarıyla birlikte üreticiler açısından da cazip hale geldi. Bir anlamda her gün daha fazla tüketicinin kullandığı bir kitle iletişim aracı olarak sosyal medya, markalar açısından içinde bulunulması zorunlu bir alan halini aldı. Reklam pazarlama iletişiminin vazgeçilmez öğelerinden birisi. Pazarlama hedeflerine ulaşmak doğrultusunda gerçekleştirilen reklam kısa ya da uzun vadede tüketicilerde bir davranış oluşturmak, - ki bu hatırlatma, tanıtma ya da satışa yönelik ikna olabilir- amacı taşır. Ana amaçlar olan satış ve iletişimin yanında reklam firmaların belirledikleri özel hedeflerine ulaşmaları konusunda da etkili bir araçtır. Bugün sosyal medyanın hizmet ettiği de en çok işletmelerin ulaşmak istedikleri bu özel hedefler oluyor. Doğrudan satışa ya da iknaya yönelik reklamlar yerine, güvenilirliği arttırmak, tüketicilerin ürünler hakkında fikirlerini almak, onlarda bir bağlılık oluşturmak, var olan imajı yerleştirmek, değiştirmek ya da tamamen farklı bir imaj sunmak, olumsuz izlenimleri değiştirmek, prestij kazanmak gibi özel amaçlarla gerçekleştirilen sosyal medya çalışmaları reklamın bu özel amaçlarını başarılı şekilde yerine getiriyor. Sadece birer hayran sayfası olarak başlayan markaların sosyal medyada var olma savaşları, geleneksel kitle iletişim araçlarında olduğundan çok daha hızlı bir şekilde gelişerek, çok farklı reklam uygulamalarını da içine alacak şekilde devam ediyor. Takipçi ya da hayran sayısından ötede, sosyal medya doğru kullanıldığında özellikle marka bağlılığının ve güvenin yaratılmasında önemli bir rol oynuyor. Bu alanda gerçekleştirilen doğru bir iletişim ve yaratıcı bir çalışma, doğrudan reklam yapılıyor olmasa dahi, viral videoları örnek gösterebileceğimiz şekilde, reklam haline gelebiliyor kısa sürede etki oluşturabiliyor. Sosyal medya böylece zaman zaman hiç reklam yapmadan reklam yapmaya olanak sağlamış oluyor.