Reklam ve Rekabet Kurulu

Ekonomik sistemlerin gelişimiyle beraber üretilen fazla ürün veya hizmetlerin dışında, benzer ürün veya hizmetleri piyasaya sunan firmalar gün geçtikçe çoğalmaktadır. Aynı ürün veya hizmetlerin piyasada Pazar bulabilmesi için, bütün firmalar birbirleriyle rekabet halindedir. Benzer ürün veya hizmetler, aynı hedef kitleye hitap ettiklerinde, kitleleri çekebilmek için ürün veya hizmetlerin farklılıkları, artı özellikleri, kullanım kolaylıkları v.b. özelliklere vurgu yaparak hitap etmeye çalışmaktadırlar. Böyle durumlarda firmalar, birbirlerine zarar verebilecek reklam tasarımları, hedef kitleyi yanlış yönlendirecek söylem ve sloganları kullanabilmektedir. Bunları engellemek ve haklı rekabet ortamını yaratabilmek için yasal zeminlerde denetleme kurulları oluşturulmuştur. Bu kurullar, reklam uygulama esaslarını belirli bir çerçeveye oturtmuş, kurallar bütünlüğünü ortaya çıkarmışlardır. Ülkemizde Türkiye rekabet kurumu bu görevi üstlenen kurumlara verilecek en iyi örneği teşkil etmektedir. Bu kurum rekabet kullarını ve yasal zeminleriyle ilgili bir dizi karar kararlar çıkararak, rekabet halindeki firmaların, hem kendi ürün ve hizmetlerine hem de topluma yararlı bir rekabet çizgisi izlemesini sağlamaktadır. Kurul kararlarının üzerinde durduğu ana konular; tüketicilerin satın alma tavırlarını etkileyebilecek yanlış, eksik bilgi, yanıltıcı bilgi, tüketiciyi aldatan reklamlarla ilgili olmaktadır. Genel olarak üzerinde durdukları ve toplumun bunlardan zarar göreceklerini düşündükleri, reklamda yapılan hatalar ise aşağıdaki gibidir; Ahlaka uygun olmalı, doğruluk ilkesinin benimsenmesi, dürüst olmalı, toplumsal sorumlulukla hazırlanmalı, çocuklar ve gençlerin etkilenme durumları dikkate alınmalıdır. Verinin korunması ve kişilik haklarına saygı gösterilmelidir. Bedava ve garanti sözcüklerin kullanımı pratik uygulamalarla desteklenmelidir. Bunların dışında, Kanıtlama/destekleme esasları, reklamların birbirine karışmaması, ayır edilebilmesi gerekmektedir. Tanıklı reklamlar, karşılaştırmalı reklamlar birbirine zarar verici nitelik taşımamalıdır. Güvenlik ve sağlığı olumsuz yönde etkileyen öğeler içermemelidir. Kötüleme yapılmamalıdır. Taklit koşulları, özel mülkiyetin gösterilmesi veya taklidi ile ilgili kurallar, sipariş edilmeden gönderilen ürün ve açıklanmayan ürün bedelleri hakkında kurallar, hatanın sonradan telafisinin etkisi, sorumluluk, tüketicinin ödeyeceği iletişim bedellerinde şeffaflık, sayısal/bilimsel verilerin kullanımı ve terminolojisi, uygulama ve özdenetim kararlarına saygıdan oluşmaktadır. Bu genel tanımların altı doldurularak, hangisinin nasıl ve hangi amaçlar doğrultusunda kullanılması gerektiğini belirlemişlerdir. Böylelikle reklam ve rekabet kurumları, bu tip kuralları oluşturarak, bulundukları ülke/bölge de firmaların bunlara uyum sağlamalarını öngörmektedir.