Reklam Cezaları

Reklam, bir firma, kurum ve kuruluşun ürün veya hizmetleriyle ilgili bilgilerin, özelliklerin geniş halk kitlelerine tanıtılmasıdır. Bir şekilde bilgi aktarımıdır yani. Günümüzde reklam sektörü, ekonomik sistemlerin gelişim paralelinde ilerlemektedir. Firmalar artık sadece ihtiyaca cevap veren ürün ve hizmetleri üretmekle kalmayıp, bunların kat kat fazlasını üretmektedir. Fazla mal ve ürünün de pazarda yer bulabilmesi için, reklam yatırımları yapmaktadır. Bununla beraber, serbest Pazar ekonomisinde aynı ürün ve hizmeti üretip pazarlayan firma, kurum ve kuruluş artmış, artmaya da devam etmektedir. Onlar da hem Pazar payını büyütmek, hem de diğer firmalarla rekabet edebilmek için reklam yatırımlarını arttırmaktadır. Bu durum, firmalarının denetlenmesi gerekliliğini gündeme getirmiştir. Bu noktada reklam denetleme kurumları, sivil toplum kuruluşları kurulmuştur. Bunlardan bazıları, reklam özdenetim kurulu, tüketiciler derneği v.b. olmaktadır. Reklamın topluma zarar verebileceği özellikler belirlenerek, kurallar bütünü haline getirilmiş ve reklam veren firmaların, uyması gereken yasal prosedürlere bağlanmıştır. Bu kuraların en önemli maddelerinden biri, reklam veren firmaların geniş halk yığınlarına ilettikleri, ürün ve hizmet özelliklerinin, kesinlikle doğru ve kanıtlanabilir olmasıdır. Bu noktada ürün veya hizmetle ilgili verilen bilgilerin, doğruluğunun kanıtlanamaması halinde cezai yaptırım uygulanmaktadır. Ülkemizde bu maddeyi ihlal ederek reklam yapan, bazı firmaların, ürün özellikleri olarak ilettikleri reklamlarla ilgili, birkaç örnek aşağıdaki gibidir; 2005 yılında Bizimgaz Tic.ve San. A.Ş’ne ait WORLDGAS markasına sahip ev tipi LPG tüplerine ilişkin “yepyeni bir hizmet anlayışı” başlığıyla çıkan reklamda, kullanılan ibarelerden biri “tüpün içerisindeki gazı 0,2 bar basınca kadar tüketir” olmuştur. Firma iddiasını kanıtlayamadığı için idari para ve reklamı durdurma cezası almıştır. Oriflame Kozmetik Ürünleri Tic.Ltd. Şti.nin Elele Dergisi’nin 2005/03 sayılı nüshasında yayımlanan “Exper Repair” isimli ürünüyle ilgili, “daha çok mimik daha az kırışık” özellikli olduğu söylenen ürünü, Hacettepe üniversitesi test etmiş ve bunun yanıltıcı bilgi olduğunu belirtmiştir. Bu reklamla ilgili Oriflame para cezası ve reklamı durdurma cezası almıştır. Bu ve buna benzer uygulamalar; tüketicileri yanıltıcı, aldatıcı ürün özellikleri sunarak, reklam yapan firmalara, çeşitli ceza ve yaptırımlar uygulanarak engellenmeye çalışılmaktadır. Böylelikle halkın satın alacağı, kullanacağı ürün hakkında doğru bilgilenmesini sağlamaktadır. Toplumun zarar görmemesi için uygulanan bu kurallar, rekabet halindeki diğer firmalara da örnek oluşturabilecek zeminler sağlamaktadırlar.