Radyo, hemen her alandan dinlenebilen kitle iletişim aracıdır. Radyo tanıtımları, sözlü veya sözsüz cıngıl, spot, karşılıklı diyalogların geçtiği, programın başında veya sonunda sponsorluk bazında bilgilerin verildiği türler olmaktadır. Radyolar, hem yerel bölgelerde hem de ulusal olarak yayın yapabilmektedirler. Daha doğrusu, kimi radyo istasyonu yerel kimi radyo istasyonu ulusal çapta yayın yapmaktadır. Radyo istasyonlarının dinleyici kitlesi de birbirinden farklılık göstermektedir. Farklı kültürel yapılar, kendilerine hitap ettiklerini düşündükleri radyo istasyonlarını dinlemektedirler. Radyo istasyonlarının dinleyici genişliği de aynı şekilde farklılık göstermektedir. Kimisi popüler olmakta ve geniş bir dinleyici kitlesine sahip olmaktadır. Yinee aynı şekilde, radyo istasyonlarında yayınlanan kimi programlar, dinleyiciler tarafından beğenilmekte ve oldukça fazla bir dinleyici kitlesine sahip olmakta kimisi de normal seyirde, dinleyicilere sahip olmaktadır. Bütün bu farklılıklar veya ayrımlar, radyo reklam fiyatlarını değiştirmektedir.

Geniş bir dinleyici kitlesine sahip, radyo reklam fiyatları, daha yüksek olabilirken, daha az bir dinleyici kitlesine sahip olanların tanıtım fiyatları, daha uygun maliyete sahip olabilmektedir. Burada ki fiyatların azlığı veya çokluğu, programdan programa, ulusal veya yerel olup olmamasına göre değişmektedir. Ayrıca tanıtım türüne göre de fiyatlar farklı olabilmektedir. Spot için farklı, cıngıl için farklı, diyalogların geçtiği tür için farklı fiyatlar uygulanabilmektedir.

Bir farklılık ta, yani, ücretleri değiştiren bir durum da, radyoların yayın akışının hangi saatlerinde bu çalışmaların verileceği olmaktadır. İnsanların en çok dinlediği saatlerin, ücret tarifeleri de değişmektedir. Her şeye rağmen radyo reklam fiyatları, diğer mecralara göre daha uygun olmaktadır. Buna göre, her radyonun ücret tarifeleri birbirinden farklı olabilmektedir. Biz burada ulusal yayın yapan TRT radyolarının fiyatlarını inceleyerek, diğerlerine örnek teşkil etmesini sağlamaya çalışacağız. TRT radyolarından yayınlananların 50-100 saniye içerisinde verilen, ünite tanıtımlarının ödeme ve satış şartları incelendiğinde, TRT radyolarının ücret tarifeleriyle ilgili düzenlemelerin 2008 tarihinde yapıldığını, bu tarifelerin bugün de geçerliliğini koruduğunu söyleyebiliriz. TRT radyo reklam fiyatları tarifesinde %15 özel indirimi TRT'ye, %15 te ajans komisyonu alınmaktadır. Bunlara KDV dahil edilmemektedir. Bu radyolar, spotları 5 saniyeden az olmamak kaydıyla yayınlamaktadır. Ünite tarifelerine uyguladıkları sistem ise; 50 saniyelik ünitelere %30. 100 saniyelik, ünitelere de %10 ek kontenjan süresi verilmektedir.

TRT, Ünite tanıtımlarının başında verilen, 2 saniyelik firma bilgilerini içeren anonslardan ücret almamaktadır. Bu radyoların ücret tarifelerine göre, ünitelerin kontenjan süre ilavelerinde, saniye başına, tarife içindeki ünite ücretlerinin, ünite süresine bölünmesi sonucunda bulunan saniye ücretini uygulamaktadır. 50 ile 100 saniye ünite tanıtımlarının süresi, normal ünite saniyelerinin altında olsalar dahi belirtilen ünite saniyeleri olarak değiştirilmekte ve ona göre ücret alınmaktadır. Bütün indirimleri de ünite saniyeleri üzerinden almaktadırlar. TRT radyoları, ödemeleri, nakit veya yayının yapılacağı ayın, istenilen herhangi bir zamanında taahhüt edilen yayın tutarının, ertesi ayın birinden başlayarak 60 gün vadeli çekle, taahhüt edilen yayınların ise yayın bittikten sonra aynı vadeli çekle kabul etmektedirler. Ancak bütün bu ücretlerin peşin ödenmesi durumunda yüzde beş indirim uygulamaktadır. Bilindiği gibi TRT'nin birden fazla radyo istasyonu bulunmaktadır. Bunlardan Radyo-1, Radyo-2(Trt-Fm), Radyo-3, Radyo-4 ilk defa ünite tanıtımı yayınlayacak olan firmalardan veya ajanslardan banka garantili teminat mektubu veya nakit teminat istemektedir.

TRT örneğinde verdiğimiz bu ücret tarifesine göre, belirlenmiş bu ücretlerin, ödemesinin yayından önce gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Yayın başlamadan önce ücreti ödenmeyen ünitelerin yayınlarını başlatmamaktadırlar. Gene bu radyo reklam fiyatları tarifesine göre, program akışlarına göre, ünitelerin düzenlemelerini TRT kendisi yapmaktadır. Yani düzenlemeleri firmalar veya ajanslar yapmamaktadırlar.

Bu radyoların ücret tarifesi ve bunların uygulama biçimleri örneğinde, her tasarımı kabul etmeyebilmekte, gereğinde yayınını durdurabilmekte veya yayından kaldırabilmektedir. Gene bu örneğe göre yapılan ücret tarifesi ve radyolara dağılımı ise şu şekilde düzenlenmiştir. Burada uygulanan ücretlerin hepsi TL üzerinden değerlendirilmektedir. Radyo 1= 50 sn. için; 72 100 sn. için; 144 Trt Fm= 50 sn. için; 175 100 sn. için; 350 Radyo-3= 50 sn. için; 36 100 sn. için; 72 Radyo-4= 50 sn. için; 50 100 sn. için; 100 Trt Hatay Fm= 50 sn. için; 11 100 sn. için; 22 Turizm Rad= 50 sn. için; 7 100 sn. için; 14

Türkiye'nin Sesi Radyosu, Çukurova Radyosu, Antalya Radyosu, Erzurum Radyosu, Diyarbakır Radyosu, Trabzon Radyosu içinde geçerli olarak uygulanmaktadır. Birden fazla radyo istasyonuna sahip TRT gibi kurumların, ortak program yayınları olduğunda, burada uygulanan ücret tarifeleri de farklı olarak uygulanmaktadır. Diğer radyo istasyonlarında, yani, ulusal veya yerel çapta yayın yapan kuruluşların ücret tarifleri de buna benzer şekilde düzenlenmektedir. Her birinin kendi dinleyici kitlesi, popüler programları, ünlü seslerin sundukları programlar, insanların en çok dinledikleri saatler ücreti değiştirmektedir.

Radyolar, dinleyici kitleleriyle birebir iletişim ve etkileşim içerisinde olabilmektedir. Dinleyiciler hem onları arayıp programlara katılabilmekte ve onlarla e-posta, SMS, v.s. yöntemlerle ulaşabilmektedir. Bu yüzden dinleyiciler, kendilerini radyolara daha yakın hissetmektedirler. Bu da mesajların hedef kitlelere daha etkin ulaşabilmesini sağlamaktadır. Dinleyicilerin radyolarıyla olan etkileşimi, onların radyolarına güven duymalarını, ona inanmalarını, kendilerini ona yakın hissetmelerini sağlamaktadır. Bu duygular, radyo tanıtımları ile özdeşleştirilmektedir. İnsanların bu tip duygular hissetmesi, mesajların etkin bir şekilde iletebilmeleri açısından önemli olmaktadır. Bu yüzden radyo çalışmalarının etkisini önemsemekte olan firmalar veya ajanslar, buralara tasarım gönderirken, bu özellikleri en çok taşıyan radyo istasyonlarını seçmektedirler. Hem istasyonları hem programları hem de ulusal veya yerel arasında seçimlerini yaparak, amaçlarına en uygun radyolarla iş yapmaktadırlar.

Yukarıda verilen ücret tarifesi sadece diğerlerine örnek teşkil etmesi bağlamında verilmiştir. Diğer radyoların da benzer ücret tarifelerini uygulamaları, ücretleri, firmaların veya ajansların isteklerine bağlı olarak ayarlamaları, firmalarında işini kolaylaştıran uygulamalardan biri olmaktadır.  

Arşiv

Etiketler