Bir e-posta attıktan sonra, e-posta içeriğimizdeki konuyla veya kelimelerle bağlantılı reklamlar görmeye başlarız. Veya birkaç dakika önce girdiğimiz bir websitesinin ürünleri hakkındaki reklamlar, günün ilerleyen saatlerinde başka websitelerinde sürekli karşımıza çıkar. Bu yazımızda, bu hedefleme yöntemiyle ilgili zaman zaman yapılan ve fazla hedeflemenin etkisiz olabileceği yönünde bir eleştiriyi paylaşmak istiyoruz:
Biz bir ürünle çok ilgileniyorsak, acaba o ürün hakkında reklam görmeye ihtiyacımız var mıdır?
Diyelim ki, biz X marka ayakkabıları seviyor ve kullanıyoruz. Bir alışveriş sitesinde bu marka ayakkabı modellerini ve fiyatlarını inceledik. Bundan sonra, internette gezmeye devam ettiğimizde, sürekli bu marka ayakkabının reklamlarını görmeye başlayabiliriz. Buradaki sorun şu: Biz zaten o markayı kullanıyoruz ve onunla ilgili araştırma zaten yapmışız. Buna ilave olarak, sürekli o markanın reklamlarını görmemizin üzerimizde bir etkisi olabilir mi?
Veya biz bazen öğle yemeği için internet üzerinden sipariş veriyoruz. Sipariş verdikten sonra, artık akşama kadar hangi içerikte siteye girersek girelim, ister yerli ister yabancı olsun, sağ tarafta indirimli pizza veya zeytinyağlı dolma reklamları görüyoruz. Biz yemeğimizi zaten sipariş verdik ve yedik. Yemekten sonra yabancı bir iş dünyası dergisinin sitesine giriyoruz ve yan tarafta hala zeytinyağlı dolmalar görüyoruz. Bütün gün yemek düşünmediğimize göre, bundan sonra girdiğimiz websitelerindeki reklam alanlarında başka konuda reklamlar görmemiz daha iyi olmaz mı?
Durum böyle olunca ortaya şu sorun çıkabiliyor: Bizim yeni ve değişik firmalardan, yeni ve değişik konulardaki kampanyalardan nasıl haberimiz olabilir? Diyelim ki, biz internet üzerinden yayın yapan bir radyoya üyeyiz ve ağırlıklı olarak rock müzik dinliyoruz. Şimdi, bize sürekli yeni rock şarkıları tavsiye edilmesi iyi midir yoksa sıkıcı mıdır? Arada, "tavsiye edilenler" bölümünde güzel bir dans şarkısı veya değişik bir Latin müziği de görsek, repertuarımız daha zenginleşmez mi?
İnternette gördüğümüz bütün reklamlar bizim daha önce girdiğimiz sitelere, bizim daha önce yaptığımız tercihlere göre ayarlandığında, bizim daha önce duymadığımız ve bilgi sahibi olmadığımız konular veya ürünler hakkında tanıtımlar görme ihtimalimiz neredeyse sıfıra düşüyor. Bu açıdan bakıldığında, bu tarz bir reklamcılık, insanların tüketimini belirli bir kalıp içindeki reklamlarla yönlendirmeye çalışarak bizi aslında kısıtlıyor.
Tabi ki, hedefleme çok yararlı ve firmaların reklam harcamalarını ciddi oranda düşüren ve dönüşüm oranlarını da olumlu yönde etkileyen bir öğe. Ama yine de, belirttiğimiz eleştiriler de göz önüne alınır ve hedefleme konusunda daha dengeli bir orantı kurulursa, internet kullanıcılarının da değişik konularda reklamları daha çok görme ihtimali olabilir diye düşünüyoruz.