Doğal reklam (native advertising) dediğimizde, en kısa tabiriyle, bir sitedeki içerikle kaynaşmış reklamlardan bahsediyoruz. Bir websitesinde gördüğümüz sponsor veya promosyon içerikler, bir firma tarafından belirli bir konuda sağlanan içerikler, yazdığımız bir yazıda belirli bir üründen kısaca bahsetmemiz, okuduğumuz yazının sonunda "Bunlar da ilginizi çekebilir" gibi başlıklarla başka websitelerinden yazılara linkler bulunması doğal reklam kategorisine giriyor. Bununla birlikte, bazı reklamcılar, bu faaliyetlerin hepsinin aynı kategoride olmadığını savunuyor ve çok kesin çizgilerle çizilmiş bir doğal reklam kategorisinden bahsetmemiz aslında biraz zor.
İnternette pazarlama çözümleri sunan bir firma olan HubShout'ın geçtiğimiz sene yaptığı bir araştırmaya göre, kullanıcıların sadece %67.5'i sponsorlu veya promosyonlu bir içerik okumuş. Bunların da %62'si içeriğin konusunu veya üretici firmasını hiç hatırlamazken; %25.4'ü de firmayı hatırlamaksızın sadece konuyu hatırladığını söylemiş. Araştırmaya göre, kullanıcıların %51.9'u sponsorlu içerikle normal içeriğin kendileri için eşit derecede değere sahip olduğunu söylemiş. Araştırmanın olumlu sayılabilecek sonucuna bakarsak, kullanıcıların %43'ü, doğal reklamların firma veya markanın sektörü hakkında normal reklamlardan daha çok bilgi verdiğini ifade etmiş.
Bu araştırmanın sonucunu okurken, biz de internette rastladığımız doğal reklamları hatırlamaya çalıştık. Sonuçlar, bizim deneyimlerimizle de paralel ve bizim de okuduğumuz sponsorlu içerikler güzel hazırlanmışsa, konuyu ve belki ürünü hatırlıyoruz ama firma adını hatırlama oranımız çok düşük.
Bunun iki sebebi olabilir. Birincisi, doğal reklamların zaten reklam gibi durmayacak özellikte hazırlanması ve bir sayfadaki diğer içeriklerle olabildiği kadar uyumlu görünmesi gerekiyor. Böylece, reklamlarda olması gereken "dikkat çekme" unsuru biraz arka plana atılmış gibi oluyor. İkincisi sebep olarak da, bu tarz reklamlara, reklamın esas amacı olan "ikna edicilik" öğesinin etkili biçimde yerleştirilememesi görülüyor.
Doğal reklamcılık, aslında tartışmalı bir konu ve bazı gazeteci ve yayıncıların da biraz küçümsediği bir reklamcılık türü. Mesela Forbes dergisi, ABD'de yayınlanacak Mart sayısı için, cesur bir hamleyle kapağında bir doğal reklama yer vermiş. Bildiğimiz gibi, bir derginin kapağında, derginin içindeki yazıların konu başlıklarını görürüz. Doğrudan kapak üzerinde, konu başlıklarıyla neredeyse aynı görünen bir reklam olduğunda, birçok gazeteci dergiyi "sektörün saygınlığını yerle bir etmek"le suçlamış. Bizce bu tepkiler biraz abartılı ve sonuçta yeni reklam mecralarına ve türlerine alışmak için biraz süre gerekiyor.
Daha geleneksel reklam formatlarını destekleyen reklam ajansları da, iyi bir reklamın, daha doğrusu iyi bir reklam fikrinin üzerinde ciddi biçimde çalışılması gerektiğini ve doğal reklamlar yapan reklamcıların çoğu zaman bu açıdan işten kaytardığını düşünüyorlar. Bunu savunurken, gerçekten yaratıcı doğal reklam sayısının az olmasını da kanıt olarak sunuyorlar.
Doğal reklama prensip olarak karşı reklam ajansları da var ve bu ajanslar, reklam sektöründe her şeyin teknolojiden ibaret olmasından rahatsızlık duyduklarını dile getiriyorlar. İyi bir fikir bulunduktan sonra, bu fikri geliştirmek veya doğru yer ve zamanda kullanmak için teknolojinin işe yarar olduğunu ama teknolojinin, fikirlerin efendisi değil uşağı olması gerektiğini düşünüyorlar.