Değişiyoruz!

Reklam denince ilk akla gelenlerden bir tanesi mecralardır, üst kimliği Pazarlama'nın altında reklam bir iletişim aracı olarak rolünü oynar. Pazarlama açısından bir başka gözle baktığımızda, iletişimi insanlara erişmek olarak tanımlayabiliriz. Burada bahsettiğimiz geleneksel reklam mecraları ve bu mecraları kullanarak tek yönlü bir iletişim hali(ydi), ama değişen birşeyler var, yaşamımız! Teknolojinin ve yeniliklerin yaşamımıza kattığı önemli özelliklerden bir taneside elektronik etkileşim araçlarıdır. İstesekte, istemesekte doğamız gereği bu yenilikler hayatımıza bir yerden giriş yaparak yerleşiyorlar, cep telefonu kullanmayanımız kaldı mı? İletişim araçlarımıza yenilerinin eklenmesi sadece kişisel hayatımızı etkilemekle kalmayıp, iş alanlarının değişmesini ve ilerlemesini de sağlıyor. Yenilik katan başlangıç ise; etkileşim ve değişimin ta kendisidir; interaktivite, interactivity, interaktivität, interactivité, interattività, интерактивность. Binlerce ürün, hizmet ve marka günümüze kadar güçlü bir iletişim aracı olan reklam, reklamın her türü ve reklama ait her türlü mecra ile pazarlandı. Günümüzde de varlıklarını sürdüren reklam mecraları yapıları gereği tek yönlü bir iletişim sağlayabiliyorlardı, fakat gerek internetin ve gerekse mobil iletişim cihazlarının büyük yol katetmesi bir reklam mecrası olarak kendinlerine önemli roller edinmelerine neden oldular. Bunun başlıca nedeni ise iletişimde "etkileşim" sunmaları oldu. Binlerce fersah denizin altından yol alan ve büyüyen bir hava kabarcığı gibi, reklam mecrası olarak önceleri kimlikleri bile belirsizdi, sonra varolduklarını ortaya koydular ve en sonunda yüzeye yaklaşıp yeryüzüne kavuşacaklar. Reklamcılık açısından değerlendirdiğimizde etkilişimin sağladığı en önemli faydaların başında "ölçümleme" gelmektedir. Neden ölçümleme? çünkü bir reklam kampanyasının başarıya ulaşması ve değerlendirilmesi için oldukça önemli faktörlerin başında gelmektedir. Bir diğer yandan reklamda kullanılan etkileşim ve bununla beraber doğan yeni medya araçlarının katkısıyla iletişimin kalitesinin de önemli derecede arttığı düşünülmektedir. Buradan çıkarılacak anafikir ise; reklam içinde verilecek olan mesajların daha kaliteli bir biçimde iletilmesidir. Aslında başta reklam ve reklamcılıkla ilgili derneklerin, önde gelen kuruluşların ve kişilerin "etkileşimle" ilgili olarak bas bas bağırarak söyledikleri iletişimin kalitesinde önemli bir artış olduğuydu. Diğer reklam mecraları da bir şekilde bu değişimden zaman içinde etkilenecek, kaybolmayacaklar ama klasik tavırlarından sıyrılıp değişime uğrayacaklar. Peki reklam ajanslarına ne olacak? Kafamın içinde de varolan bu soruyu çeşitli açılardan düşünmekle birlikte kemdimce cevaplarda çıkarmaya devam ettim, IAB Türkiye Başkanı Levent Erden'in Yoğun Interaktivite Semineri I'de yaptığı giriş konuşması dağınık fikirlerimden oluşan bu puzzle'ın yerleşmesine oldukça yardımcı oldu. Reklam ajanslarının yapılanmasına basitçe göz attığımızda; ajans eğer herhangi bir mecra için özelleşmemiş ise içeride oluşan model varolan klasik mecraların geneline hitap edebilecek ve müşterilerinin taleplerine bu yollarla cevap verebilecek bir yapılanmadır. Şüphe yok ki en başta televizyon reklamcılığı olmak üzere bazı reklam mecraları gerek üretim gerekse yapım aşamalarının zorluğu ve maliyetleri açısından farklı bir özen istemektedir, fakat bir sanat yönetmeni (+) bir grafiker'den oluşan müfrezeniz ile gazete, dergi, billboard vb. basılı medya ile sunulan reklam mecraları üzerinde pekala reklam kampanyanlarınızı yürütebilirsiniz. Tarihsel olarak ilk ve öne çıkan reklam mecralarına göre yapılanmamız gerçekleşti mesela; basılı medya. Yeni medyalar her daim çıkacak, bir iletişim aracı olan, markaların insanlar ile ilişkisini yaşatan reklam da; en nihayetinde insanı hedef aldığından, yaşamımız ve ilişkilerimiz değiştiğinden dolayı değişecek. Reklam ve reklamcılık ile ilgili mecralar, ajanslar, yapılar, düşünceler de bu değişimden paylarını alarak reklamın büyük kardeşi pazarlama ile beraber farklı bir bünyede buluşacaklar. Bir nevi atmosferin en dış tabakasına göz diktik, delip uzay boşluğuna çıkmaya çalışıyoruz, bu macera üzerimizde merak da uyandırmıyor değil, acaba Ay'a ilk kim ulaşıp insanlık için büyük adımları atacak.